بركه يا آب انبار
بركه كل گراش يكي از بزرگترين آب انبارهاي ايران است كه قدمت آن به حدود ۳۰۰ سال پيش و زمان قاجار بر مي‌گردد. سقف اين آب انبار در زمين لرزه سال ۱۳۳۱ منطقه لارستان به طور كامل فروريخته است. اين بنا براي مصارف كشاورزي و آب آشاميدني مردم ساخته شده بود و هنوز هم كاربرد دارد. بركه كل گراش با شماره ثبت ۳۲۹۲ در تاريخ ۱۳۷۹/۱۲/۲۵ از سوي ميراث فرهنگي كشور در شمار آثار ملي به ثبت رسيده است. با بخش گردشگري مجله دلتا همراه باشيد.
آب انبار بركه كل، يكي از عجيب‌‌ترين، باشكوه‌ترين و از بزرگترين آب انبارهاي ساخته شده در ايران است. متاسفانه هيچ نشاني از كتيبه يا نوشته‌‌اي بر ساختمان اين بناي عجيب وجود ندارد و اگر در گذشته وجود داشته اكنون به طور كامل نابود شده است. اين آب‌انبار به همت حاج اسدالله فرزند كربلائي عليرضا گراشي و برادر فتحعلي خان معروف به بيگلر بيگي سبعه لارستان ساخته و وقف شده است. قطر داخلي بركه ۲۹ متر و ارتفاع آن ۲۱ متر است، براساس اظهارات اهالي تا ۱۲ قد عمق داشته است (هر قد ۱۷۵ سانتي متر).
گنبد اين آب انبار طبق روايات شفاهي گذشتگان، بلافاصله بعد از اتمام ساخت، بخاطر بارش باران فرو ريخت كه بقاياي ان قابل مشاهده است، با اين وجود اين آب انبار در نوع خود از نظر ساخت و طرز پوشش دادن سقف به قطر ۱۹ متر، كه با مصالح سنتي انجام گرفته يك شاهكار مهندسي و معماري به شمار مي‌آيد.
اين بركه، داراي شش ورودي براي وارد شدن آب باران به داخل آب انبار بوده و هر شش ورودي نيز جهت برداشت آب مورد استفاده قرار مي‌گرفته و ورودي‌ها همه طاق تيزهدار دارند ولي از نظر ابعاد با هم متفاوت اند. محل‌هاي ورود آب كوچك‌تر است و از كف ساير ورودي‌ها پايين‌تر قرار دارد و در مصالح آن از سنگ تراش استفاده شده و در يكي از درگاه‌ها روي بدنه داخلي، پلكان سنگي جهت پايين رفتن و دسترسي به كف آب انبار تعبيه شده است.
مخزن آن همانند اكثر آب انبارهاي موجود، دايره‌‌اي شكل بوده و مصالح به كار رفته در آن از ساروج است. اين نكته قابل توجه است كه براي آسان‌تر شدن آب كشي از آن، قطر ته آب انبار، به اندازه حدود يك متر بيشتر از قطر بالاي آن تعبيه شده است. ديوار بدنه (شاوره) روي كف درگاه‌‌هاي ورودي، داراي قطر ۱.۲ متر و با افزايش ارتفاع و شروع قوس گنبدي به ۲ متر مي‌‌رسد. همچنين طاقهاي سردرها و دهنه‌‌هاي آب انبار كه به شكل تيزهدار هستند، با مصالح سنگ و ملات گچ ساخته شده است و فقط طاقهاي مجراهاي ورودي و خروجي آن كه مانند ديگر طاق‌ها تيزهدار اند. سنگ پله‌‌هاي اين آب انبار، در قسمت شمالي بدنه قرار دارد.
بيشتر بدانيد: براي آشنايي بيشتر با مطالب گردشگري “نارنجستان قوام، يادگار دوره قاجار در شيراز” را مطالعه كنيد.